Ku pokrzepieniu serc
Największym sukcesem propagandowym harcerzy-uniaków była wielka akcja demonstracyjno-patriotyczna, zrealizowana 15 października 1917 r. w setną rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki. W podniosłym nastroju tysiące ludzi odśpiewało po raz pierwszy publicznie „Rotę” Marii Konopnickiej oraz „Boże coś Polskę”. Według raportu poznańskiej policji wysłanego do Berlina: „W demonstracji zorganizowanej przez nieznane siły wzięło udział ponad 15 tysięcy osób”. Zapełniły się więzienia.
Uratowali Paderewskiego
W połowie grudnia 1918 r. „Unia” połączyła się z Polską Organizacją Wojskową zaboru pruskiego, tworząc jeden nurt niepodległościowy. Uniacy objęli utworzony Wydział Wywiadowczo-Wykonawczy. Oni to m.in. dokonali brawurowego uwolnienia z poznańskiego więzienia przy ul. Młyńskiej komendanta „Unii” Stanisława Nogaja i wielu innych uwięzionych spiskowców. Oni także w wypadach zbrojnych opanowali cenne magazyny wojskowe przy ul. Rycerskiej i Marcelińskiej.
Z kolei kiedy Ignacy Paderewski przybył do Poznania 26 grudnia 1918 roku, w bezpośredniej ochronie znajdowali się bracia Paczkowscy wraz z trzema innymi uniakami. Oni to wyprowadzili małżeństwo Paderewskich podczas gwałtownych walk pod hotelem „Bazar”, gdzie Paderewscy zamieszkali, w bezpieczne miejsce na peryferiach miasta.
Aby przetrwała pamięć
Tak długo żyją ludzie, żyje człowiek, jak długo trwa o nich wierna pamięć żyjących. Nie ma już wśród nas nikogo z dziewięciu młodych, ślubujących w ową wiosenną noc 1913 r., założycieli „Unii”. Jako ostatni, odszedł do wieczności 102-letni, niewidomy Adam Paczkowski, zamykając jedną z najpiękniejszych kart walki o niepodległość.
Lech Paczkowski