Już od ponad siedmiu wieków katedra w Kaliszu jest dumą młodej diecezji kaliskiej i można w niej zobaczyć, a także odczytać tysiącletnie dzieje naszej ojczyzny, również te najnowsze.
Kościół pw. św. Mikołaja jest najstarszą świątynią w Kaliszu, ufundowaną w latach 1253-1257 przez księcia Bolesława Pobożnego i jego małżonkę bł. Jolantę.
Wnętrze świątyni
Kaliska katedra urzeka swym wyjątkowym wnętrzem, bogactwem rzeźb i malowideł. Wzrok przykuwa główny ołtarz, który swą barokową formą bardzo wyraźnie odcina się od XIII-wiecznego gotyckiego prezbiterium. Trójkondygnacyjny ołtarz wzniesiono w 1662 r. Do 1973 r. dodawał mu splendoru, umieszczony w jego centralnym punkcie, obraz Rubensa „Zdjęcie z krzyża”, który najprawdopodobniej skradziono i teraz możemy podziwiać jego reprodukcję. Druga kondygnacja ołtarza jest poświęcona św. Mikołajowi, patronowi katedry, a trzecia Bogu Ojcu i Duchowi Świętemu. Po bokach widnieją postaci świętych i narzędzia Męki Pańskiej, a nad mensą, w punkcie centralnym, usytuowano tabernakulum z figurą Matki Bożej Wniebowziętej. W końcu XIX w. w prezbiterium wzniesiono dębowe stalle. Zostało ono pokryte w 1905 r. polichromią z obrazami z życia bł. Jolanty i Bolesława Pobożnego oraz scenami z życia św. Mikołaja.
Ikonografia malowideł
W zachwyt wprawiają liczne katedralne witraże oraz polichromia wykonana w stylu secesyjnym, której twórcą jest Włodzimierz Tetmajer. W malowidłach można dostrzec bogactwo patriotycznych i historycznych scen. Kompozycja przedstawia śpiącą pod zaborami Polskę. Obok niej z prawej strony – wizerunek Kazimierza Wielkiego, św. Jadwigi Królowej i Władysława Jagiełły, a z drugiej – poczet kaliszan. Wszystkie postacie wołają do Maryi, by wskrzesiła jak najrychlej śpiącą ojczyznę.
Na kolejnej ścianie widać scenę z bł. Jolantą, odbierającą hołd od polskich książąt i królów, oraz z jaśniejącym słońcem, zawierającym w sobie Zygmuntowską koronę, skrzyżowane berło i Szczerbiec wraz z kotwicą – symbolem nadziei. Natomiast na ścianie pomiędzy witrażami z Matką Bożą Częstochowską i Ostrobramską można podziwiać scenę ukazującą Piasta Kołodzieja w otoczeniu słowiańskich misjonarzy, św. Cyryla i Metodego, którym przygląda się mały Mieszko I, co nawiązuje do początków państwa polskiego. Na sklepieniu kaplicy malarz umieścił Trójcę Świętą oraz wszystkich znanych wtedy polskich świętych i błogosławionych.
Ciekawostka
Przez wieki kościół św. Mikołaja był świątynią parafialną, w której ochrzczono między innymi Adama Asnyka (1838 r.) i udzielono ślubu Marii Konopnickiej (1862 r.). W 1992 r. Jan Paweł II wyniósł go do godności katedry diecezji kaliskiej.