„Najwięcej dobra uczynicie dla swoich wiernych, kiedy we wszystkich swoich kazaniach, pouczeniach, katechezach, zachętach skierowanych do nich pociągniecie ich do nabożeństwa i do naśladowania Świętej Rodziny z Nazaretu. Nie możecie być szczęśliwi w domu zakonnym, a także w waszym powołaniu, nie naśladując Świętej Rodziny”. Tak pisał do księży misjonarzy z założonego przez siebie w 1895 r. zgromadzenia ks. Jan Berthier.
Misja ks. Berthier
Ten francuski kapłan ze zgromadzenia saletynów, mimo słabego zdrowia, spędził prawie 40 lat w La Salette, by w tym sanktuarium maryjnym służyć pielgrzymom, pisać kronikę wydarzeń i wydawać publikacje o tamtejszych objawieniach Matki Bożej. Jego zaangażowaniu zawdzięczamy m.in. ponad 40 książek, w tym podręcznik i rozprawy naukowe dla duchowieństwa oraz liczne pozycje dla rodzin chrześcijańskich. Włączył się także w apostolstwo powołań jako wykładowca i dyrektor w niższym seminarium zakonnym w Corps oraz w wyższym seminarium duchownym saletynów w Leuk-Susten w Szwajcarii.
Zwieńczeniem tej rozległej działalności ks. Berthier było utworzenie Zgromadzenia Misjonarzy Świętej Rodziny, na co uzyskał pozwolenie Stolicy Apostolskiej i własnych przełożonych. Powstało ono 28 września 1895 r. w Grave w Holandii, aby przyjmować i rozwijać szczególnie tzw. spóźnione powołania wśród mężczyzn w dojrzałym już wieku oraz jako odpowiedź na apel papieża Leona XIII, by wspomagać misje zagraniczne. Ta działalność misyjna skierowana jest zwłaszcza wszędzie tam, gdzie najbardziej brakuje kapłanów i gdzie zamiera wiara chrześcijańska. W tym czasie papież dał ludziom jako wzór do naśladowania Świętą Rodzinę, misjonarze przyjęli Ją więc na swoją patronkę, obok Matki Bożej Saletyńskiej (z La Salette). Objęli też opieką duszpasterską rodziny, które są naturalnym środowiskiem kształtowania się powołań misyjnych.
W 1905 r. wyświęcono pierwszych członków nowego zgromadzenia, które sześć lat później zostało zatwierdzone przez Stolicę Apostolską. W 1909 r. utworzono pierwszy dom zakonny poza Holandią – w Werthenstein w Szwajcarii. Następne domy powstawały w innych europejskich krajach, w wyniku czego w 1936 r. nastąpił podział administracyjny zgromadzenia na pięć prowincji: holenderską, szwajcarską, francuską, niemiecką i polską. Kolejne prowincje powstały m.in. w Brazylii, Hiszpanii i w Chile. Twórca tego rozwijającego się Bożego dzieła, ks. Jan Berthier, wyczerpany pracą i chorobą, zmarł 16 października 1908 r. w Grave. W 1950 r. rozpoczęto jego proces beatyfikacyjny.
Zakonnicy od rodzin
W Polsce pierwsze domy misyjne zostały założone 1921 r. przez ks. Antoniego Kuczerę w Wieluniu i Kazimierzu Biskupim. W 1923 r. powstał dom w Górce Klasztornej, gdzie rozpoczęło działalność wydawnictwo, drukarnia oraz niższe seminarium i gdzie mieściła się pierwsza siedziba prowincji polskiej zgromadzenia. Obecnie Misjonarze Świętej Rodziny, których na całym świecie jest blisko 800, wierni są przede wszystkim swojemu charyzmatowi misyjnemu. W samej tylko polskiej prowincji, największej w Europie, bo liczącej w sumie prawie 200 osób, w tym 17 kleryków, 70 zakonników pracuje poza granicami kraju: w Argentynie, Austrii, na Białorusi, w Brazylii, w Chile, Czechach, we Francji, Kanadzie, na Madagaskarze, w Niemczech, Norwegii, Papui-Nowej Gwinei, Szwajcarii i we Włoszech. Od 2007 r., po raz pierwszy w historii zgromadzenia, to Polak, ks. Edmund Michalski, pełni urząd przełożonego generalnego.
Zakonnicy kojarzeni są też jako „ci od rodzin”. To powołanie do opieki nad rodzinami rozbudził w nich św. Jan Paweł II wydaną w 1981 r. adhortacją Familiaris consortio, w której wzywa bardzo wyraźnie do tego, aby duszpastersko zająć się rodzinami, widząc w nich ostoję dla Kościoła i świata. Swoistym przypieczętowaniem „świętorodzinnej” służby misjonarzy było przesłanie św. Jana Pawła II skierowane do X Kapituły Generalnej zgromadzenia obradującej w Rzymie w 1995 r. Ojciec Święty stwierdził wówczas wprost, że charyzmatem Misjonarzy Świętej Rodziny jest także zajmowanie się rodziną ze względu na patronującą zgromadzeniu Świętą Rodzinę. Żyjąc Jej charyzmatem, mają wskazywać na Nią także rodzinom, aby uczyły się od Niej wzajemnej miłości, szacunku, wspólnej modlitwy, a przede wszystkim tego, aby to Jezus zawsze znajdował się w centrum życia.
Zapraszamy na rekolekcje
Niejako w odpowiedzi na papieską adhortację, w latach 80. ubiegłego wieku rozpoczęła się w Polsce systematyczna praca misjonarzy z rodzinami. Wówczas powstał w wielkopolskim Bąblinie nad Wartą pierwszy dom rekolekcyjny zgromadzenia, a w następnym dziesięcioleciu kolejne placówki tego typu w innych częściach kraju: w Górce Klasztornej, Ciechocinku, Kazimierzu Biskupim i na Szczytniku koło Kłodzka. Wcześniej w domu zakonnym w Bąblinie, istniejącym od 1935 r., przez wiele lat mieścił się nowicjat zgromadzenia. Obecnie, od 2006 r., w Bąblinie działa Centrum Formacji Świętorodzinnej, w którym prowadzone są rozmaite formy rekolekcji, dni skupienia i spotkań formacyjnych, zwłaszcza dla narzeczonych, małżonków i rodzin.
Misjonarze prowadzą w Polsce również misje parafialne, Zespół Szkół Katolickich w Otwocku-Świdrze i w Bytomiu katolicki ośrodek pedagogiczno-rehabilitacyjny dla dzieci i młodzieży uzależnionej, a także wydają czasopisma „Posłaniec Świętej Rodziny” oraz „Nadzieja i Życie”. W archidiecezji poznańskiej pod swoją opieką duszpasterską mają również utworzoną w 2001 r. parafię pw. NMP z La Salette Pojednawczyni Grzeszników na poznańskim Junikowie. Znajdujący się tam natomiast od 1988 r. dom zakonny Misjonarzy Świętej Rodziny jest obecnie siedzibą kurii prowincjalnej zgromadzenia. Zakonnicy posługę duszpasterską pełnią także, od 1946 r., w parafii pw. Najświętszego Serca Jezusa i św. Anny w Kiszewie, na której terenie leży Bąblin.
Zgromadzenie Misjonarzy Świętej Rodziny (MSF)
Zgromadzenie w sieci: www.msf.opoka.org.pl
Kuria prowincjalna w Poznaniu
ul. Małoszyńska 27
skrytka pocztowa 43
60–176 Poznań
tel. 61 868 99 81
e-mail: poznan-msf@msf.opoka.org.pl
Centrum Formacji Świętorodzinnej
Bąblin 5
64–607 Kiszewo
tel. 61 297 16 46, 605 786 086
e-mail: sekretariat@bablinmsf.pl
www.bablinmsf.pl