Transitus – taką nazwę nosi tradycyjne nabożeństwo upamiętniające śmierć św. Franciszka z Asyżu. Od kilku wieków franciszkanie całego świata spotykają się na tym nabożeństwie w wigilię śmierci Franciszka, 3 października. Rok temu, z okazji obchodów 800-lecia zatwierdzenia Reguły św. Franciszka, polscy franciszkanie zamówili u znanych krakowskich artystów jazzowych oratorium. I tak powstało widowisko „Transitus”, w którym wzięło udział niemal stu wykonawców. Swoją premierę oratorium miało 3 października 2009 roku na Rynku Głównym w Krakowie. Teraz możemy wysłuchać go na płycie, do której dołączona jest książeczka.
Artyści
Trasitus znaczy „przejście”. To czas, kiedy św. Franciszek przekazywał po raz ostatni swym braciom najważniejsze prawdy, które objawił mu Jezus Chrystus. Co roku, w czasie nabożeństwa transitus zakonnicy i wierni, trzymając w dłoniach zapalone świecie, przypominają sobie tę chwilę i dziękują za życie Biedaczyny z Asyżu, który nawet śmierć nazwał swoją siostrą. Taka też jest główna idea i przesłanie powstałego oratorium. Ostatnim słowom św. Franciszka towarzyszą pieśni wykonane przez personifikację cnót: Ubóstwa, Pokoju, Miłości i Cierpliwości.
Autorami oratorium jest małżeństwo krakowskich artystów. Muzykę napisał Joachim Mencel, kompozytor i pianista, założyciel zespołu New Life’M, którego nazywa się prekursorem polskiej muzyki rozrywkowej z chrześcijańskim przekazem. Joachim Mencel współpracował z wieloma artystami muzyki jazzowej: Ewą Bem, Zbigniewem Namysłowskim, Mieczysławem Szcześniakiem, Nigelem Kennedy, Bradem Terry i innymi. Autorką słów jest jego żona, Beata Mencel, która pisała także dla New Life’M, Lidki Pospieszalskiej czy Violi Brzezińskiej. Wśród solistów usłyszeć można przede wszystkim Jorgosa Skoliasa w roli św. Franciszka, Natalię Niemen w roli Pani Miłość, Kasię Grygiel jako Panią Ubóstwo, Basię Włodarską jako Siostrę Cierpliwość, a Mate.O wykonuje partię Brata Pokój. Towarzyszy im zespół New Life’M, znakomita harfistka Małgorzata Komorowska, krakowska schola franciszkańska oraz chór mieszany i orkiestra „ICON” pod dyrekcją Huberta Kowalskiego. Piękną balladę śpiewają dzieci, które symbolizują łzy Franciszka.
Prostota i radość
Beatę Mencel do tworzenia oratorium zainspirowały autentyczne teksty Świętego z Asyżu. Przekaz jest prosty i bezpośredni, bo taki był przecież św. Franciszek. To muzyka skierowana dla każdego. Cztery Cnoty przekazują nam to, co najważniejsze – ponadczasowe wartości i nauki – że prostota, małość i posłuszeństwo w połączeniu z miłością, pracowitością i radością przemieniają życie człowieka. „Zobaczysz, jak gorycz się w słodycz zamienia” – śpiewa w finale Jorgos Skolias. Bo choć Franciszek wylewał łzy podczas długich i żarliwych modlitw, to jego śmierć była radosna.
Płyta jest wzbogacona o książeczkę, w której znajdziemy teksty na temat „Transitusu” (m.in. autorstwa bp. Jana Szkodonia), fotografie ze spektaklu, wspomnienia i libretto oratorium.