Zdjęcie: mózg ludzki
Tabula rasa? – Nigdy!
Z jednej strony to właśnie on odpowiada za wszystkie podstawowe czynności naszego organizmu, za poprawne funkcjonowanie pozostałych narządów i za każdy, nawet bezwarunkowy, odruch. Mózg – bo o nim mowa, choć z roku na rok wiemy o nim coraz więcej, wciąż dla świata medycyny stanowi niemałą zagadkę.
Weronika Stachura
Fenomenalny narząd
Na co dzień nie zdajemy sobie sprawy, że w rzeczywistości jest on bodaj jednym z najbardziej przeciążanych organów w organizmie człowieka. Nieustannie aktywny, nieustannie czujny, odbiera bodźce nawet podczas snu. Wciąż wymagamy od niego zwiększonej wydajności, pracy na pełnych obrotach przez 24 godziny na dobę, eksploatując go do granic możliwości. Dotyczy to w szczególności ludzi młodych, uczących się na różnych szczeblach edukacji, przygotowujących się czy to do matury, czy też do zbliżającej się sesji zimowej. W tym właśnie okresie jest on zmuszany do podwójnej wydajności. Nie od dziś wiadomo, że łatwiej i szybciej przyswajamy wiedzę w młodym wieku. Z pewnością niejeden student stanął przed karkołomnym wysiłkiem przygotowania się do kilku egzaminów w krótkim odstępnie czasu. Świadomość ta sprzyja z jednej strony mobilizacji, jednak z drugiej pojawiają się pytania, na jak długo przyswojony materiał pozostanie w naszej głowie. Dodatkowo, czynnikiem zwiększającym poziom stresu uniemożliwiającego spokojne uczenie się, jest towarzyszący niepokój, czy nie zawiodę, czy sobie poradzę. Mózg zatem to chyba jedyny organ tak często, i to niemalże przez wszystkich zapominany, pomijany w codziennej profilaktyce. Powiedzmy sobie szczerze, dbamy o serce, ciśnienie, wątrobę, krtań, ale nie zastanawiamy się, co może wspomóc pracę tego fenomenalnego przecież organu. Może u progu zimowego sprawdzianu wiedzy warto zastanowić się, jak na co dzień możemy mu pomóc.
Trening czyni mistrza
Stare powiedzenie podpowiada, że to regularny trening czyni mistrza. Podobnie też dzieje się z naszym mózgiem, którego możliwości, zgodnie z badaniami naukowców, wykorzystujemy w zaledwie kilku procentach. By zmienić ten stan rzeczy, zaleca się szeroko rozumiane ćwiczenia intelektualne pobudzające pracę mózgu. Najczęściej wspomina się wtedy o różnego rodzaju łamigłówkach czy krzyżówkach, jednak, jak podkreślają specjaliści, każdy problem skłaniający nas do myślenia jest swoistego rodzaju treningiem dla mózgu. Do tych jednak, którzy poszukują bardziej sprecyzowanych metod, skierowany jest szeroki wachlarz kursów wspomagających jego pracę. Z roku na rok cieszą się one coraz większą popularnością, warto więc przyjrzeć się im bliżej. Najpopularniejsze z nich to tzw. treningi pamięci, podczas których uczestnicy poznają różnego rodzaju techniki zapamiętywania informacji. Są one szczególne przydatne studentom uczącym się do egzaminów. Warto jednak wspomnieć, iż poznają oni sposoby ćwiczenia pamięci za pomocą skojarzeń w codziennym życiu. Jedną z metod jest układanie krótkiej historyjki składającej się z elementów, które musimy zapamiętać. Duże zainteresowanie wzbudzają również kursy szybkiego czytania. Wiele osób podkreśla, że przynoszą one widoczne rezultaty. Pojawia się jednak pytanie, czy koncentrując się na osiągnięciu wymaganej prędkości nie pomija się podstawowego warunku – rozumienia? Decydując się więc na taki krok, warto wcześniej uzmysłowić sobie, co jest rzeczywiście naszym celem: oszczędność czasu czy umiejętność zwerbalizowania przeczytanych treści?
Jeśli chcemy długo cieszyć się doskonałą pamięcią, warto również uświadomić sobie, że w istocie duże znaczenia dla procesu zapamiętywania pewnych treści ma otoczenie, w jakim się uczymy. Wiele osób przyznaje, że łatwiej jest im przyswajać wiedzę, gdy procesowi temu towarzyszy muzyka, szczególnie zaś utwory Bacha czy Czajkowskiego, one bowiem pobudzają pracę mózgu.
Choć to może wydawać się zaskakujące, niemałą rolę odgrywa nasza kondycja fizyczna. Wielu lekarzy zachęca wręcz do wykonania kilku ćwiczeń fizycznych, zanim przystąpimy do nauki. Dzięki nim do mózgu trafi więcej tlenu, to zaś ma wpływ na nasze samopoczucie. Odpowiednie nastawienie pomaga w opanowaniu nowego materiału.
Ostatnim elementem sprzyjającym aktywności naszego umysłu jest nasza dieta. Badania wykazują, iż osoby, których dieta uboga jest w np. żelazo występujące m.in. w szpinaku czy płatkach zbożowych, mają większe trudności z zapamiętywaniem nowych treści. Zaleca się więc spożywanie produktów bogatych w witaminy i minerały pobudzające pracę mózgu jak np. ryby w tym tuńczyka, jabłka czy orzechy. Warto też tuż przed egzaminem sięgnąć po kawałek czekolady.
Walka mózgów
Współczesny świat preferuje osoby umiejące szybko przyswajać, przetwarzać i gromadzić jak najwięcej informacji. Mówi się wręcz o rywalizacji mózgów, kto wie więcej, kto lepiej potrafi się sprzedać. Wciąż przecież musimy udowadniać swoją wartość, porównywać się z innymi. Nie od dziś wiadomo, że najłatwiej przyswajamy te informacje, którym towarzyszą pozytywne emocje. W obliczu zbliżającego się egzaminu trudno jednak zachować spokój, dlatego też dobrze jest wprowadzić w życie jedną z powyższych rad wspomagających pracę naszego umysłu, nie zapominając o najważniejszej: po wykonaniu zadania musimy dać mu odpocząć, gdyż tylko regularny wypoczynek gwarantuje efektywność pracy naszego mózgu.