W całej historii muzyki nie ma epoki ani stylu, który przetrwałby przez tyle wieków i odegrał tak ważną rolę, jak śpiew gregoriański. W Polsce śpiew gregoriański, będący jeszcze kilkadziesiąt lat temu częścią liturgii, został zapomniany i zaniedbany.
Powstałe niedawno w Poznaniu Stowarzyszenie Ośrodek Śpiewu Gregoriańskiego im. ks. Zdzisława Bernata jako główny cel działalności stawia sobie propagowanie śpiewu i kultury gregoriańskiej. Istnieje ono oficjalnie od 13 lipca 2007 r., a jego centralnym punktem jest zespół śpiewu gregoriańskiego, który będzie można usłyszeć w każdy piątek w poznańskiej katedrze podczas Mszy św. o godz. 19.30. Zarówno zespół, jak i całe stowarzyszenie zaczynają się rozwijać, dlatego otwarte są na nowe osoby i ich zaangażowanie. A jest to inicjatywa naprawdę godna zainteresowania.
Chorał złączony z liturgią
Pomysłodawcą i założycielem stowarzyszenia jest ks. Mariusz Białkowski, który w latach 2001-2005 studiował śpiew gregoriański w Papieskim Instytucie Muzyki Sakralnej w Rzymie, a obecnie jest wykładowcą chorału gregoriańskiego w poznańskiej Akademii Muzycznej i muzyki kościelnej na Wydziale Teologii UAM. – Wielu osobom chorał kojarzy się ze śpiewem długim i ociężałym, ponieważ słyszały go często w prymitywnych wykonaniach. Taki śpiew nie oddaje sacrum, ale oddala od liturgii. Aby oddać właściwy charakter i styl melodii gregoriańskich, potrzebne jest odpowiednie wykonanie. Nie chodzi tu o pokazanie artystycznego śpiewu, ale żywej liturgicznej praktyki – mówi ks. Białkowski. Zainteresowanie chorałem gregoriańskim i jego propagowanie na świecie trwa od wielu lat. Najnowsze badania dotyczące chorału w Polsce nie są znane, dlatego interpretacje bywają u nas często przestarzałe i niezgodne z właściwym wykonaniem. Ogólnoświatowa organizacja Stowarzyszenie Studiów nad Śpiewem Gregoriańskim (AISCGre) istnieje od 1975 r. i ma swoje sekcje w pięciu krajach na świecie; niestety, Polska do nich nie należy. Przed poznańskim ośrodkiem stoi zatem ogromna szansa nie tylko na skalę krajową, ale i międzynarodową. Wymaga to jednak wielkiego zaangażowania ze strony osób, które chciałyby należeć do stowarzyszenia.
Plany na przyszłość
Zespół śpiewu gregoriańskiego to główna forma działalności stowarzyszenia, ale nie jedyna. Oprócz śpiewanych Mszy stowarzyszenie planuje także koncerty i warsztaty, podczas których będzie można poznać melodie gregoriańskie i nie tylko. – W Polsce, tak naprawdę, mało kto zajmuje się muzyką dawną. Spotykamy się jedynie z muzyką baroku i nowszych epok. Szczególnie interesująca jest muzyka renesansu i pierwszych polifonistów, która jest nam zupełnie obca, a jej brzmienie wydaje się dziwne. Jednak, gdy zrozumiemy tę kulturę muzyczną, to dostrzeżemy w niej ogromne bogactwo. Dlatego planujemy otworzyć biuro zajmujące się propagowaniem także muzyki dawnej – mówi założyciel stowarzyszenia.
Do zadań stowarzyszenia należeć będzie również wydawanie czasopisma naukowego poświęconego tematyce chorału gregoriańskiego i stanu badań nad nim. – Chcemy w przyszłości uruchomić także linię wydawniczą, ponieważ na polskim rynku brakuje wydawnictw zarówno książek, jak i płyt o tej tematyce – dodaje ks. Białkowski.
Informacje i kontakt
Stowarzyszenie jest otwarte na osoby, które chciałyby zaangażować się w jego działalność. Do zespołu śpiewu gregoriańskiego może zgłosić się każdy (zarówno kobiety, jak i mężczyźni), kto ma ku temu możliwości wokalne i chce poznać technikę śpiewu, która różni się od innych. Próby odbywają się w piątki o godz. 18.15 w kaplicy Wydziału Teologii UAM przy ulicy Wieżowej 2/4. Po nich zespół uczestniczy we Mszy św. w katedrze o godz. 19.30, odprawianej w języku łacińskim w rycie posoborowym. Do uczestnictwa w tej liturgii stowarzyszenie zaprasza również osoby, które nie śpiewają. Więcej informacji na temat działalności stowarzyszenia można uzyskać na stronie www.choral.pl.