Pionier pszczelarstwa

Miesiąc temu minęła 65. rocznica śmierci ks. Antoniego Margońskiego, kapłana diecezji włocławskiej, duszpasterza archidiecezji warszawskiej i diecezji łódzkiej, przy tym znawcy pszczelarstwa, pioniera tej branży w przedwojennej Polsce, kontynuatora dzieła sławnego ks. Jana Dzierżonia.

Antoni Margoński urodził się 20 lipca 1868 r. w par. Borysławice. Ukończył WSD we Włocławku i 20 lipca 1890 r. został wyświęcony na kapłana. Włączył się w działalność niepodległościową, wskutek czego ścigany był przez władze carskie. We wrześniu 1924 r. został mianowany proboszczem par. Umień. Życiową pasją ks. Margońskiego było pszczelarstwo: zajmował się hodowlą pszczół, konstruował ule i sprzęt pasieczny. W latach 1922-1927 był członkiem Naczelnego Związku Towarzystw Pszczelniczych, a w latach 1925-1930 członkiem zespołu redakcyjnego „Pszczelnictwa Polskiego”. Pogłębiał wiedzę o pszczelarstwie dzięki lekturze książek wydawanych w Niemczech, Italii i Francji. Wzorcowo prowadził pasiekę w ulach tzw. warszawskich, zwykłych i poszerzanych.

Był też ks. Margoński autorem znaczących w pszczelarstwie książek i publikacji. W 1927 r. wydał „Pszczelarstwo nowoczesne” i „Miód żywi i leczy”. W 1924 r. został wyróżniony dyplomem ministra rolnictwa, a trzy lata później dyplomem Centralnego Towarzystwa Rolniczego Warszawskiego.

Interesująca jest relacja z pokazu rolniczo-hodowlanego zorganizowanego w Kole, opublikowana na łamach gazety „ABC Kolskie” (nr 250, 9 września 1927 r.). Czytamy w niej, że: „Tłumnie było na sali, gdzie rozłożył swe eksponaty ks. Antoni Margoński z Umienia gm. Drzewce. Wśród ciszy rozlegał się łagodny głos księdza, objaśniający zebranym o postępach, jakie w obecnych czasach czyni pszczelarstwo. Pasieka doświadczalna i stacja hodowli matek pszczelich jest przez ks. Margońskiego prowadzona wzorowo i trzeba zaznaczyć, że jest jedną z najlepszych w Polsce. Ksiądz Margoński oddał się pszczelarstwu duszą i zamiłowaniem, prowadzi swe gospodarstwo od 37 lat. Posiada 40 uli. – Parafia biedna – mówi ks. Margoński – na utrzymanie moje pracują pszczółki. One płacą wydawcom za wydrukowanie dzieł o pszczelarstwie, które w tysiącach egzemplarzy rozchodzą się po całej Polsce. Ksiądz jest autorem licznych prac naukowych o pszczelnictwie i szerzy wśród hodowców wiedzę w tym kierunku, wzbudzając wśród nich duże zainteresowanie. Miód z pasieki ks. Margońskiego jest znany powszechnie. Rocznie jeden ul daje do 80 kg miodu. Wspaniałe są miody stare. Po jednym kieliszku człowiek czuje zawrót głowy. Pyszne były pierniki nadziewane miodem. Ks. Margoński, nadzwyczaj gościnny, częstował zwiedzających miodem i piernikami”.

Jesienią 1941 r. kapłan został aresztowany przez hitlerowców i trafił na trzy tygodnie do obozu w Lądzie n. Wartą. Stamtąd wywieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie otrzymał numer obozowy 28213. Tam też, w lutym 1942 r., został zamordowany. Symboliczny grób duszpasterza, pioniera pszczelarstwa, znajduje się na cmentarzu parafialnym w Umieniu. Przykre, że jest nieco zaniedbany...

Na podstawie informacji uzyskanych od Tadeusza Zięby
opracował Michał Chojnacki