Badania pokazują, że możliwy jest zarówno jeden, jak i drugi kierunek wpływu gier komputerowych na ich użytkowników. Zależy to przede wszystkim od ich rodzaju oraz czasu poświęcanego na tę rozrywkę.
Przemoc
Najwięcej niepokoju wywołuje przemocy i destrukcja obecne w grach. Należy podkreślić, że nie wszystkie zawierają tego typu treści, jednak niestety większość gier dostępnych w sprzedaży oraz w internecie angażuje gracza w różnego rodzaju akty przemocy, okrucieństwa i zniszczenia. W grach dla najmłodszych przemoc przedstawiana jest często w kolorowej i humorystycznej oprawie, wywołując rozbawienie i pozytywne skojarzenia. Natomiast gry popularne wśród dzieci starszych oraz młodzieży zazwyczaj epatują realistycznymi obrazami zabijania, wyrafinowanego okrucieństwa i hektolitrami krwi.
Zwyczajne zabijanie wrogów przestało być emocjonujące dla niektórych graczy, zatem producenci prześcigają się w wymyślaniu coraz drastyczniejszych scen. W związku z tym zachowanie wirtualnych bohaterów coraz bardziej przypomina reakcje seryjnego mordercy, terrorysty czy zimnego psychopaty.
W wirtualnym świecie wielu gier komputerowych nie obowiązują żadne normy wynikające z prawa moralnego. Kryterium dobra i zła jest skuteczność w osiąganiu celów. Natomiast przemoc, zbrodnia, kłamstwo, kradzież stają się wartościami (są dla gracza czymś „pożądanym” i „dobrym”), ponieważ pozwalają zdobyć władzę, dodatkowe punkty w grze, pozwalają przetrwać w wirtualnym świecie i osiągnąć sukces.
Setki, a nawet tysiące badań nad oddziaływaniem przemocy obecnej w grach komputerowych wskazują, iż zaangażowanie w tego typu zabawach zwiększa agresywność ich uczestników - zarówno bezpośrednio po zakończeniu gry, jak i wiele lat później. W wielu eksperymentach wykazano, że po grze zawierającej przemoc dzieci częściej ujawniały agresywne zachowania, brały udział w bójkach oraz naśladowały zachowania jej bohaterów niż dzieci z grupy kontrolnej (które grały w grę neutralną). Wskazuje się również, że wielogodzinna zabawa „agresywnymi” grami komputerowymi może prowadzić do trwałych zmian w osobowości graczy.
Inne badania pokazały ponadto, że zaangażowanie w gry zawierające przemoc powoduje zobojętnienie wobec przemocy w życiu codziennym oraz osłabienie empatii i zachowań prospołecznych. Ponadto gracze zaangażowani w gry „agresywne” ujawniają większą koncentrację na sobie i swoich potrzebach, są bardziej impulsywni w działaniu, roszczeniowi i interesowni, nastawieni na rywalizację, częściej prezentują cechy postawy „mieć” niż dzieci niegrające oraz brak bliskich, głębokich więzi emocjonalnych z innymi członkami rodziny.
Erotyka
W grach komputerowych pojawiają się również inne treści niekorzystne dla rozwoju młodych graczy, m.in. sceny erotyczne, pornograficzne (m.in. dewiacje seksualne, przemoc seksualna). Tego rodzaju przekaz ma ogromny wpływ na dzieci i młodzież. Najczęściej wywołuje pobudzenie seksualne, wpływa na erotyzację wyobraźni oraz kształtuje negatywne przekonania i postawy dotyczące sfery seksualnej człowieka, miłości, małżeństwa i rodziny. Treści erotyczne zawarte w grach propagują wśród młodych odbiorców przekonanie, że seks jest zabawą bez żadnych konsekwencji, gdzie druga osoba traktowana jest instrumentalnie jako dostarczyciel przyjemności. Wielokrotny kontakt z treściami erotycznymi i pornograficznymi może prowadzić do uzależnienia od tego rodzaju treści. Badania pokazują ponadto, że oglądanie treści erotycznych przez młodzież może prowadzić do wcześniejszej inicjacji seksualnej oraz nasilenia aktywności seksualnej.
Treści ezoteryczne i okultystyczne
W grach komputerowych występują również liczne odniesienia do okultyzmu. Często wykorzystywane są czary i magia, szczególnie w grach RPG. W grach komputerowych można na przykład rzucać na innych przekleństwa, aby zranić albo zniszczyć wrogów. Niektóre gry wprowadzają gracza w techniki wróżenia, prezentują numerologię, astrologię, karty tarota. Tego rodzaju umiejętności mają ułatwić bądź umożliwić graczom osiągnięcie władzy nad innymi oraz manipulowania światem. Może to prowokować i zachęcać młodych graczy do zainteresowania się okultyzmem, zwłaszcza kiedy przechodzą oni kryzys dojrzewania i kontestowania dotychczasowych autorytetów i wartości.
Uzależnienie od gier komputerowych
Coraz częściej zdarza się, że już nawet kilkuletnie dzieci spędzają kilka godzin dziennie przed komputerem. Bardzo często dzieje się to za przyzwoleniem rodziców, którzy przekonani są, iż rozwija ono swoje zainteresowania. Poza tym rodzice często są zadowoleni, że ich dziecko jest w domu i nie trzeba się nim specjalnie zajmować, ponieważ komputer pochłania je bez reszty. Tymczasem wielogodzinne granie łatwo prowadzi do rozwoju uzależnienia od gier komputerowych. Nie jest prawdą, że dzieci muszą grać w gry komputerowe długo, bo taka jest ich potrzeba i w końcu z tego wyrosną.
Niepokojącym sygnałem dla rodziców powinno być zwiększanie ilości czasu poświęcanego na gry (dziecko coraz dłużej i coraz częściej zajmuje się grami) oraz rezygnowanie z innych aktywności (spotkań ze znajomymi, uprawiania sportu). Pogłębiające się uzależnienie od gier może prowadzić do ograniczania czasu przeznaczanego na sen po to, by móc dłużej grać, zaniedbywania swoich obowiązków (np. nauki, chodzenia do szkoły). Bardzo często na skutek braku dostępu do gier (np. kiedy rodzice zakazują grania albo odłączają internet) dziecko reaguje niezwykle gwałtowanie – wybuchami agresji, rozdrażnieniem, złością lub wpada w stany depresyjne.
Pozytywy
Zabawa grami komputerowymi – jak pokazują badania - może mieć również pozytywne skutki dla rozwoju graczy. Specyficzne cechy tej elektronicznej rozrywki sprzyjają rozwojowi niektórych zdolności poznawczych, np. polepszeniu koordynacji wzrokowo-ruchowej, spostrzegawczości, wyobraźni przestrzennej oraz refleksu.
Jednak wpływ gier komputerowych zależy przede wszystkim od ich treści. Dlatego pozytywne ich oddziaływanie obserwuje się głównie przy wykorzystywaniu gier edukacyjnych, szkoleniowych czy terapeutycznych. Treść tego rodzaju gier jest dostosowana do celu, któremu mają służyć. Wśród gier edukacyjnych dominują programy przeznaczone dla najmłodszych graczy wykorzystywane do nauki czytania i liczenia, do nauki języków obcych, matematyki oraz innych przedmiotów szkolnych. Gry komputerowe wykorzystuje się również do rozwijania umiejętności planowania oraz logicznego myślenia. Edukacyjne gry komputerowe próbuje się również wykorzystywać do stymulacji rozwoju moralnego oraz w profilaktyce uzależnień nastolatków. Natomiast specjalistyczne programy komputerowe coraz częściej wspomagają terapię pedagogiczną (np. dzieci dyslektycznych, z wadami wymowy) oraz rehabilitację osób niepełnosprawnych.
Oferta gier edukacyjnych dla dzieci jest bardzo bogata i zróżnicowana. Dominują tutaj takie, które stymulują rozwój umiejętności związanych z edukacją przedszkolną i szkolną. Zadaniem dorosłych jest więc wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży, a wobec ogromnej ekspansji mediów elektronicznych obowiązkiem rodziców jest nauczyć dzieci odpowiedniego korzystania z różnych przekazów medialnych, w tym również z gier komputerowych.
KONKURS
Gra dla całej rodziny!
Gra Noe, wydana przez Edycję Świętego Pawła, oparta jest na biblijnej historii Noego, przedstawionej w sposób bardzo ciepły, prosty i adekwatny do możliwości rozwojowych dzieci. Gra - oprócz treningu umiejętności poznawczych (np. spostrzeganie, pamięć wzrokowa, koordynacja wzrokowo-ruchowa, planowanie) – pozwala poznać historię życia Noego i wyznawane przez niego wartości w konkretnych działaniach podejmowanych przez bohatera (m.in. pracowitość, współpraca, troska o zwierzęta). Jest to bardzo ciekawa propozycja dla rodzin poszukujących dla dzieci takich gier, które nie tylko pozbawione są treści zagrażających, ale jednocześnie pozwalają w atrakcyjny sposób pogłębiać wiedzę biblijną oraz kształtować chrześcijański system wartości.
Aby wygrać jeden z 3 egzemplarzy gry, należy odpowiedzieć na pytanie:
Wymień 3 gatunki zwierząt, które Noe zabrał na arkę.
Odpowiedzi na kartkach pocztowych należy przesyłać w terminie do 26 maja pod adresem redakcji: „Przewodnik Katolicki”, ul. Chartowo 5, 61-245 Poznań.
Szukaj również konkursów na naszym profilu FACEBOOKA