Słowa Jana Pawła II: „Nie lękajcie się!” zabrzmią jeszcze wyraźniej, gdy za kilka lat popłyną na całą Polskę i świat z Centrum, którego budynki wyłaniają się już z miejsc naznaczonych obecnością największego z Polaków.
Krakowianie mogą już podziwiać wznoszące się budynki Centrum „Nie lękajcie się!”. W południowej części miasta, tuż obok Sanktuarium Miłosierdzia Bożego, w 2008 r., w przededniu obchodów 30. rocznicy wyboru Jana Pawła II na Stolicę Piotrową, kard. Stanisław Dziwisz wbił symbolicznie pierwszą łopatę, rozpoczynając budowę. - Wznosimy to dzieło, by utrwalić dziedzictwo myśli i nauczania, posługi pasterskiej i świętości życia Sługi Bożego, który przez 27 lat był Piotrem naszych czasów. Pragniemy to dziedzictwo upowszechniać i twórczo rozwijać – mówił wtedy metropolita krakowski.
Miłosierdzie, „Solvay” i centrum handlowe…
Nieprzypadkowa jest lokalizacja. Obiekty wznoszone są na terenie tzw. Białych Mórz, czyli obszarze powstałym z odpadów poprodukcyjnych nieistniejącej fabryki „Solvay”. W okresie okupacji stanowiska kierownicze w tej fabryce zajmowali Niemcy, załogę stanowili Polacy. Zakłady były ogniskiem ruchu oporu – w magazynie gromadzono broń dla partyzantów, którzy walczyli w lasach. W fabryce chronili się ludzie, którzy chcieli uniknąć łapanek. Tak wyglądała sytuacja w miejscu, gdzie w październiku 1940 r. pracę rozpoczął Karol Wojtyła. Dzięki niej otrzymał on przepustkę chroniącą go od wywozu na przymusowe prace. W 1942 r., jeszcze gdy pracował w „Solvayu”, Wojtyła podjął naukę w tajnym seminarium duchownym. Zatem w okolicy, gdzie teraz zaczynają się wznosić mury budynków Centrum, rodziło się powołanie papieża. Pracując tutaj, znajdował czas na modlitwę, stąd udawał się do łagiewnickiego klasztoru. W jednym miejscu splotą się zatem losy dwóch wielkich ludzi – św. Faustyny, której Bóg objawił tajemnicę Miłosierdzia Bożego, i Jana Pawła II, przez którego o Miłosierdziu Bożym usłyszał cały świat.
Na „Morzu Nadziei”
Obecnie na terenie dawnych zakładów „Solvay” znajduje się wielkie centrum handlowe. Jeszcze zanim powstało, na jego obszarze lądował w 1997 r. helikopter z Janem Pawłem II podczas kolejnej pielgrzymki do Polski. Jest jeszcze jeden ciekawy aspekt niezwykłego położenia Centrum „Nie lękajcie się!”. Łatwo go zauważyć jadąc słynną „zakopianką”. Można powiedzieć, że tuż „za plecami” centrum handlowego na powierzchni 10 hektarów wznosi się obecnie centrum duchowe. „Białe Morza” mogą stać się „Morzem Nadziei”, której potrzeba człowiekowi w społeczeństwie, gdzie częściej proponowana jest wartość „mieć” zamiast „być”.
Ono już jest
Centrum „Nie lękajcie się!” nie jest instytucją, o której możemy mówić tylko w czasie przyszłym. - Centrum już jest i działa. To prawda, że powstają piękne obiekty, ale równie ważne jest to, co już się dzieje w ramach jego działalności, jako kontynuacji dziedzictwa duchowego i moralnego Jana Pawła II – mówi zastępca dyrektora Instytutu Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II, a zarazem były dyrektor Centrum, ks. Czesław Bogdał. Budowa właściwej siedziby trwa już kilkanaście miesięcy, ale Centrum funkcjonuje już kilka lat. Powołał je do istnienia kard. Stanisław Dziwisz, aby rozpowszechniało dziedzictwo i pamięć o papieżu Polaku. Instytucja ta, z tymczasową siedzibą przy ul. Kanoniczej w Krakowie, prowadzi cały czas działalność naukową, edukacyjną. Organizowane są liczne wystawy, konferencje. W siedzibie codziennie wyświetlane są filmy poświęcone Janowi Pawłowi II. Miejsce to odwiedzają licznie turyści, sprzyja temu doskonała lokalizacja w pobliżu Rynku Głównego i katedry wawelskiej. Jest to miejsce otwarte dla wszystkich, którzy chcą posłuchać słów papieża. Od kilku lat organizowany jest cykl wykładów pt. „Jan Paweł II. Posługa myślenia”, gdzie wybitni przedstawiciele świata nauki pochylają się nad papieskim przesłaniem.
Ruch „żywej pamięci”
Działania Centrum obejmują również akcje obejmowania patronatem i organizację inicjatyw modlitewnych i formacyjnych. W każdą pierwszą sobotę miesiąca w sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Łagiewnikach odbywa się Wieczór Jana Pawła II. Co miesiąc w intencji beatyfikacji Jana Pawła II odprawiana jest Msza św. w kościele św. Piotra i Pawła, po niej odbywa się zawsze koncert połączony z recytacją słów Ojca Świętego. Dzięki współpracy z wybitnym krakowskim liturgistą – ks. dr. Stanisławem Szczepańcem – powstał niedawno program formacyjny nowej ewangelizacji dla parafii pt. „Posłani” wraz z pomocami książkowymi do jego realizacji. Korzysta z niego coraz więcej parafii.
W ramach Centrum funkcjonuje Niepubliczny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, ścisła jest współpraca z Ośrodkiem Badań nad Myślą Jana Pawła II, Ośrodkiem Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II, Instytutem Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II oraz Szkołą Nowej Ewangelizacji. Wszystkie te działania mają inicjować masowy ruch „żywej pamięci” Ojca Świętego. Ma to być największe wotum wdzięczności za jego życie – „duchowy kościół Jana Pawła II”.
Dla najmłodszych
W tej wielkiej inicjatywie uczczenia Jana Pawła II nie zapomniano o najmłodszych. Do tej pory odbyło się już kilka edycji specjalnych warsztatów skierowanych do przedszkolaków. Są one oparte na filmie i książce Anny Kaszuby-Dębskiej pt. „Felicjanek 10”, opowiadającej o dzieciństwie Karola Wojtyły. Warsztaty prowadzone są przez animatorów, towarzyszy im wystawa kadrów z filmu. Celem akcji jest zapoznawanie najmłodszego pokolenia z osobą Ojca Świętego i jego nauczaniem. - Musimy mówić o tym wielkim człowieku, o jego życiu i nauce. Mówić tym, którzy sami nie mieli okazji go poznać - najmłodszym. Stąd inicjatywa i pomysł warsztatów. Chcemy rozpocząć edukację od najmłodszych lat, aby skarb, jaki otrzymaliśmy – osobę Ojca Świętego - nie zatrzymać tylko dla siebie, ale „przekazać” go innym pokoleniom – mówi koordynator akcji Paweł Kozakiewicz z Centrum „Nie lękajcie się!”. Akcja spotkała się z ogromnym zainteresowaniem. W Krakowie odbyły się już dwie edycje warsztatów, we wrześniu ubiegłego roku akcja przeniosła się także na północ kraju – do Elbląga oraz do Warszawy. W sumie wzięło już w niej udział około 5 tys. najmłodszych.
Modlitwa, wolontariat, konferencje…
Program funkcjonalno-użytkowy powstającego Centrum obejmie m.in. Muzeum multimedialne poświęcone życiu i działalności Jana Pawła II (Dom Jana Pawła II), kościół, Instytut Jana Pawła II, Dom spotkań dla młodzieży i Centrum wolontariatu, Dom rekolekcyjny z kaplicą, Centrum konferencyjne, Dom pielgrzyma i hotel oraz park medytacyjno-rekreacyjny z błoniami. Prace przy budowie przebiegają w szybkim tempie. W 2009 r. wykonano główne prace początkowe przy budynkach pierwszego etapu: Instytutu, Centrum Wolontariatu i kościoła dolnego, w którym w przyszłości znajdą się relikwie Jana Pawła II.
W tym roku w stanie surowym oddany będzie budynek Centrum Wolontariatu, prowadzone będą również prace przy budynku Instytutu Jana Pawła II, kościoła dolnego, ruszy budowa kościoła górnego. W drugim etapie inwestycji przewidziana jest budowa Muzeum Domu Jana Pawła II i Centrum Konferencyjnego. Cały kompleks został zaplanowany w taki sposób, aby swoje miejsce znaleźli tutaj zarówno ci poszukujący modlitwy, wyciszenia, jak i chętni do pomocy innym. Będzie to miejsce dla ludzi nauki, ale zarazem dla zwykłych turystów, którzy przebywając w tym miejscu, odczuwając jego atmosferę, zapragną żyć tym, czego nauczał papież.
Stąd popłynie wezwanie
Z Krakowa na całą Polskę i świat ma wybrzmiewać papieskie wezwanie o „wyobraźnię miłosierdzia”. Są już próby konkretnych działań skierowanych m.in. do młodzieży. Dla nich Centrum planuje zaproponować cykl nietypowych katechez poruszających temat życia i nauczania Jana Pawła II. W ubiegłym roku odbyły się już pilotażowe spotkania dla kilku gimnazjów i spotkały się z pozytywną reakcją. Potrzebne są także spotkania w małych grupach i wspólnotach. Dużą rolę będzie miało do odegrania Centrum Wolontariatu. Tam będą szkoleni liderzy, którzy zdobyta w nim swoja wiedzę, przekażą w swoich środowiskach innym. Co jakiś czas pojawiają się kolejne inicjatywy i pomysły. Kilkanaście dni temu przy Centrum powołano, działającą w oparciu o międzynarodowy projekt pastoralny dla Nowej Ewangelizacji „Redemptoris missio”, kerygmatyczną Szkołę Nowej Ewangelizacji „Sursum Corda”.
Budują wierni
Prezesem Centrum jest ks. Jan Kabziński. Ten zasłużony kapłan, nagrodzony niedawno medalem „Bogaci Miłosierdziem”, był m.in. wieloletnim dyrektorem krakowskiego Caritas. Jego doświadczenie i umiejętności w kierowaniu wielkimi inicjatywami sprawiają, że prace przy dziele powstającym w krakowskich Łagiewnikach postępują w szybkim tempie. Wiele będzie również zależało od ofiarności wiernych, a ta jak na razie jest duża. Włączyło się w nią wiele gmin z całej Polski – ich herby wyświetlane są na stronie internetowej Centrum. Faktem jest, że nawet w samym Krakowie niewielu mieszkańców wie o powstających obiektach. Być może ten stan rzeczy zmieni się, bowiem na krakowskich ulicach pojawiły się trzy tramwaje w kolorach papieskich z herbem Jana Pawła II, które informują o Centrum. Warto, by przede wszystkim modlitwą wsparli to dzieło także mieszkańcy całej Polski. Budujemy przecież „duchowy Kościół Jana Pawła II” dla przyszłych pokoleń.
Koncepcja Centrum „Nie lękajcie się!”
Bez monumentalizmu, z użyciem naturalnych materiałów elewacyjnych - cegły i białego wapienia, z architekturą charakterystyczną dla Krakowa. Tak w skrócie można opisać projekt Centrum Jana Pawła II. Żeby jednak dobrze zrozumieć całą koncepcję, trzeba przyjrzeć się jej szczegółom. Centrum rozplanowane zostało wokół placu, który otwarty będzie w kierunku Sanktuarium Bożego Miłosierdzia. Kompleks budynków podporządkowany jest architektonicznie świątyni i zabudowom sanktuarium. Symboliczny wymiar ma położenie Centrum, które wskazuje na Miłosierdzie Boże. Kompleks budynków można odczytywać jako „świątynię” – Małe Błonia przed placem stanowią rodzaj nawy tej „świątyni”, sam plac to „prezbiterium”, a budynek kaplicy Jana Pawła II stanowi symboliczne „tabernakulum”. Wokół placu znajdą się budynki pełniące funkcje odpowiadające czterem wartościom przypominającym nauczanie Jana Pawła II: fides – wiara (Muzeum), ratio – rozum (Centrum Konferencyjne), veritas – prawda (Instytut Jana Pawła II), caritas – miłość (centrum szkolenia wolontariatu). Wieża nad prezbiterium kaplicy jest syntezą wszystkich wymienionych zwieńczeń - symbolicznie ukazuje związek tych przesłań z osobą papieża. Nieprzypadkowe jest rozmieszczenie budynków. Obok zabudowań hotelowych (położonych od strony centrum handlowego) pielgrzymi przechodzić będą w miejsca wymagające ciszy i skupienia, czyli do Centrum Rekolekcyjnego. Na obszarze „Białych Mórz” pozostawiona będzie metalowa kładka (dawny most technologiczny) – będzie ona przypominała o pracy Karola Wojtyły w fabryce.
Bank Spółdzielczy Rzemiosła
Adres banku: 31-133 Kraków, ul. Dunajewskiego 7
Numer konta:
49 8589 0006 0000 0030 4342 0001
SWIFT (BIC): POLUPLPR
IBAN PLN: PL49 8589 0006 0000 0030 4342 0001
IBAN EUR: PL05 8589 0006 0000 0030 4342 0017
IBAN USD: PL75 8589 0006 0000 0030 4342 0018
PKO BP S.A.
Adres banku: Oddział 1 w Krakowie, 30-942 Kraków, ul. Wielopole 19
Numery kont:
PLN: 33 1020 2892 0000 5302 0178 5872
USD: 23 1020 2892 0000 5402 0178 5906
EUR: 28 1020 2892 0000 5202 0178 5914
SWIFT (BIC): BPKOPLPW
IBAN PLN: PL33 1020 2892 0000 5302 0178 5872
IBAN USD: PL23 1020 2892 0000 5402 0178 5906
IBAN EUR: PL28 1020 2892 0000 5202 0178 5914