Wydaje się, że żadna spośród siedmiu próśb Modlitwy Pańskiej nie wywołuje tylu emocji egzegetycznych i interpretacyjnych, jak szóste wezwanie.
Ksiądz Jakub Wujek TJ, dokonując przekładu Biblii (w 1599 roku) na język polski, oddał tę prośbę w sposób następujący: "I nie wwódź nas w pokuszenie" (Mt 6,13 i Łk 11,4); Biblia Brzeska (1563 r.): "Nie wwódźże nas w pokuszenie" (Łk 11,4); natomiast Biblia Gdańska (1632 r.): "A nie wwódź nas na pokuszenie..." (Łk 11,4). Nowe przekłady zmieniają brzmienie interesującej nas formuły modlitewnej: Biblia Tysiąclecia (1965-1971) "I nie dopuść, byśmy ulegli pokusie" (Łk 11,4), tymczasem Biblia Poznańska (1974-75) "I nie dozwól nam ulec pokusie" (Mt 6,13).
Problem przekładów, nie tylko z języków biblijnych, pozostaje zawsze zagadnieniem trudnym, istnieje bowiem napięcie pomiędzy tłumaczeniem wiernym i pięknym; harmonizacja obu przymiotów jest bardzo trudna. Katechizm Kościoła Katolickiego w podobnym duchu ujmuje powyższą prośbę, dlatego warto zapoznać się z tekstem KKK 2846-2849. Czytamy tam o rozróżnieniu poszczególnych wersji przekładu, jak i o rodzajach pokus (zob. KKK 2847). Kościół uwrażliwia nas również na konieczność modlitwy, która pomaga zwyciężyć kusiciela (zob. KKK 2849).
Znaczenie słów "nie wódź nas na pokuszenie"
Mamy prosić o świadomość, że żyjemy w świecie i środowisku, które zostało powołane do istnienia przez Boga, ale nosi na sobie stygmat zagubionego człowieka. Pokusy to nie żarty, ale rzeczywistość, która pokazuje człowiekowi jego wolność, mądrość i dojrzałość. Mobilizuje go do ciągłych przemyśleń, wyborów i rozliczeń ze swojej mądrości. Spójrzmy na karty Biblii, w której niemal od pierwszej strony spotykamy się z kuszeniem: szatan w znaku węża kusi Ewę, ona swego męża, tragedia Kaina, grzech Dawida, upadek Salomona, niewola, w którą dostaje się niewierny Bogu Izrael. Szatan z pokusami przychodzi do Jezusa. Ile mądrości na temat pokusy przekazali Ojcowie Kościoła, pustelnicy, zakonodawcy. Sprawiedliwy Hiob mówił: "O, czyż nie do bojowania jest podobny żywot człowieka?" (Hi 7,1).
Warto wczytywać się w głębokie pouczenia świętego Pawła: "Nie rozumiem bowiem tego, co czynię, bo nie czynię tego, co chcę, ale to, czego nienawidzę - to właśnie czynię... Jesteśmy bowiem świadomi, że we mnie, to jest w moim ciele, nie mieszka dobro, bo łatwo przychodzi mi chcieć tego, co dobre, ale wykonać nie..." (Rz 7,15-18). Apostoł uskarżał się również na "oścień w ciele, wysłannika szatana" (por. 2 Kor 12,7-10).
Bóg daje siły do pokonania pokus
Święty Jakub Apostoł napisał w swoim liście: "Kto doznaje pokusy, niech nie mówi, że Bóg go kusi, Bóg bowiem ani nie podlega pokusie ku złemu, ani też nikogo nie kusi" (Jk 1,13). W Pawłowym Liście do Koryntian czytamy: "Wierny jest Bóg i nie pozwoli was kusić ponad to, co potraficie znieść, lecz zsyłając pokusę, równocześnie wskaże sposób jej pokonania, abyście mogli przetrwać" (1 Kor 10,13). Wynika z tego, że pokusa jest dopuszczona przez Boga jako rodzaj sprawdzianu naszej wierności Jemu. W tej modlitwie nie prosimy o uwolnienie nas od wszystkich pokus, ale o moc, abyśmy mogli odrzucić je i okazać się wiernymi Bogu. Zauważmy, że Pan Jezus mobilizował apostołów, a dzisiaj wzywa: "Wstańcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie" (Łk 22,46). Święty Marek zanotował to polecenie: "Czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie; duch wprawdzie ochoczy, ale ciało słabe" (Mk 14,38). Natomiast święty Jan przypomina Jezusową modlitwę: "Nie proszę, abyś ich zabrał ze świata, ale abyś ich ustrzegł od złego" (J 17,16). Pokusy, podobnie jak zgorszenia, przyjść muszą, ale w naszym błaganiu Boga chodzi o to, byśmy w chwili pokusy mieli od Niego tyle łaski i siły, aby ją zwyciężyć - wtedy zyskujemy zasługę. Każda zwyciężona pokusa to krok naszego życia ku dobru, pokojowi serca, ku radości i ku szczęściu. Dlatego często módlmy się o moc dla naszego ducha, zwłaszcza, kiedy nawiedzają nas przeciwności i pokusy, abyśmy im nie ulegli.
Nie wystarczy mi, Ojcze, abyś odpuścił mi popełniony grzech, jeśli nie ustrzeżesz mnie od grzechów, które będą groziły w przyszłości. Upadnę, jeśli mnie nie uchronisz. Kuszenie jest próbą. Próba jest prawem życia i każdy człowiek przez nie przechodzi. Niech to doświadczenie mnie oczyszcza, ale niech nie wprowadza na manowce. Niech mnie nie oddali od Ciebie, Ojcze! Nie pozwól mi ulec podszeptom szatana, mojego ciała czy dóbr materialnych. Ojcze, w moich pokusach Ty sam bądź moją siłą. "I nie dozwól nam ulec pokusie" (Mt 6,13).