Już postawione pytanie wskazuje na różnice kompetencji duchownego, który asystuje przy ślubie ze skutkami cywilnymi i duchownego, który czuwa nad dopełnieniem wszelkich wymaganych formalności. Stąd niezbędne jest oddzielne omówienie obowiązków każdego z tych duchownych.
Duchownym, który przygotowuje narzeczonych do małżeństwa, gromadzi niezbędne dokumenty i następnie przesyła do urzędu stanu cywilnego, podpisane również przez siebie, zaświadczenie potwierdzające fakt zawarcia małżeństwa, jest zasadniczo proboszcz parafii narzeczonego lub narzeczonej. Sami kandydaci do małżeństwa udają się do proboszcza parafii jednego z nich, dowolnie przez siebie wybranego.
Instrukcja dla księży dotycząca małżeństw konkordatowych informuje, że osobami kompetentnymi do wykonania tych czynności są: ordynariusz miejsca, a więc w przypadku diecezji - biskup stojący na jej czele oraz wikariusze generalny i biskupi (jeśli są w danej diecezji); proboszcz - chodzi o proboszcza parafii, w której ma miejsce ceremonia zaślubin; administrator parafii - gdy funkcjonuje w danej parafii, pełniąc obowiązki proboszcza, nie mając jednak nominacji proboszczowskiej; wikariusz w zastępstwie proboszcza - prawnie ustanowiony współpracownik proboszcza parafii, na której terenie zostało zawarte małżeństwo; duchowny w zastępstwie proboszcza - inny duchowny wyznaczony przez władzę duchowną do współpracy z proboszczem parafii, na której terenie ma miejsce ślub, nie posiadający urzędu wikariusza.
Wymienieni duchowni przyjmują narzeczonych, przygotowują ich do zawarcia małżeństwa i są zobowiązani zaświadczenie o zawarciu małżeństwa, podpisane również przez siebie, odesłać do urzędu stanu cywilnego.
Drugim duchownym, który ma istotny wpływ na zawarcie przez nupturientów małżeństwa, jest duchowny asystujący jako tzw. świadek kwalifikowany przy zawieraniu małżeństwa. Prócz obowiązku przyjęcia oświadczenia woli zawarcia małżeństwa przez narzeczonych, ma on zadbać o sporządzenie "Zaświadczenia o zawarciu małżeństwa", czyli o wypełnienie formularza, znajdującego się na drugiej stronie "Zaświadczenia" otrzymanego z urzędu stanu cywilnego. Duchowny ten może być proboszczem czy wikariuszem w parafii, gdzie związek małżeński zostaje zawarty, lub też wywodzić się z duchowieństwa diecezjalnego czy spoza jego kręgów, musi jednak posiadać tzw. delegację do asystowania przy zawieraniu małżeństw w ogóle, względnie do asystowania przy tym jednym, konkretnym ślubie.
Ma on obowiązek sporządzić "Zaświadczenie" w trzech egzemplarzach, poprzez dokładne wypełnienie wszystkich zawartych w nim rubryk, opatrzone kościelną pieczęcią, podpisane przez nupturientów, dwóch świadków mających ukończony 18 rok życia i przez siebie. Tak sporządzone "Zaświadczenie" przekazuje po jednym egzemplarzu: małżonkom, do archiwizacji w kancelarii parafialnej i duchownemu zobowiązanemu do dostarczenia go do urzędu stanu cywilnego.
Ogólnie można powiedzieć, że ze względów duszpasterskich jest dobrze, gdy asystującym przy zawieraniu małżeństwa jest proboszcz parafii, w której dokonuje się zawarcie małżeństwa, niemniej jednak asystującym może być również inny, także zaproponowany przez samych narzeczonych, duchowny, posiadający stosowne uprawnienia określone prawem kanonicznym. W niektórych przypadkach przygotowującym do ślubu, asystującym przy zawieraniu małżeństwa, jak i dostarczającym "Zaświadczenie" do urzędu stanu cywilnego będzie ten sam duchowny.