W mojej parafii w dzień Wigilii – 24 grudnia - odbywają się dwie Msze nazwane pasterkami. Jedna Eucharystia, przeznaczona dla dzieci, odprawiana jest o godz. 22, druga – o godz. 24. Tradycyjnie Pasterka o godz. 24 jest traktowana jako Msza bożonarodzeniowa. Co z Pasterką o godz. 22? Czy jest to Msza zwalniająca z udziału Eucharystii z dnia następnego (kan. 1248)?
Alicja Głodek
Pasterka to Msza Święta z Uroczystości Bożego Narodzenia. Teksty mszalne wskazują, że powinna być celebrowana w nocy z 24/25 grudnia. Warto wiedzieć, że nie godz. 24 decyduje o tym, czy dana Msza Święta jest Pasterką. Ważniejsze jest to, aby podczas Eucharystii sprawowanej w nocy były użyte odpowiednie formularze modlitw i teksty biblijne wyznaczone tylko dla tej celebracji liturgicznej. Może się zdarzyć, że w parafii są celebrowane dwie lub nawet więcej Mszy Świętych zwanych Pasterkami – o jednej godzinie w różnych miejscach (kościół, kaplica itp.) lub w jednym miejscu, ale o różnych godzinach (np. o godz. 22 dla dzieci i młodzieży, a o godz. 24 dla pozostałych) - a ci, którzy w jednej z nich będą uczestniczyli, spełnią nałożony obowiązek udziału w Uroczystościach Narodzenia Pana naszego Jezusa Chrystusa (kan. 1246 &1).
Należy pamiętać, że w dzień Wigilii - 24 grudnia – mogą być odprawiane Msze Święte z trzech różnych formularzy liturgicznych, których stosowanie uzależnione jest od czasu (pory dnia) sprawowania Eucharystii. W godzinach dopołudniowych możemy uczestniczyć we Mszy Świętej porannej - adwentowej, która nie zwalnia z obowiązku uczestniczenia we Mszy św. z uroczystości Narodzenia Pańskiego. Natomiast dają nam taką możliwość zwolnienia następne Msze Święte sprawowane według formularza bożonarodzeniowego, gdzie występuje: Chwałą na wysokości…”; Wierzę – podczas, którego wszyscy klękają na słowa: „I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało”; Prefacja o Narodzeniu Pańskim; Modlitwa Eucharystyczna wspominająca tajemnicę dnia. Czas Narodzenia Pańskiego może więc rozpocząć wieczorna Msza Wigilijna – która powinna być odprawiana w godzinach wieczornych (tj. w godz. 16-20), kiedy Kościół modli się I nieszporami z Narodzenia Pańskiego. W parafiach zwykle w tych godzinach nie ma tej Mszy Świętej ze względu na wspólnotowe spożywanie wieczerzy wigilijnej. Dlatego uroczyste świętowanie Narodzenia Pańskiego zazwyczaj rozpoczyna się Mszą Świętą o północy (godz. 24), zwaną Pasterką. Natomiast teksty mszalne dają nam większą swobodę, ponieważ zachęcają do uczestniczenia w Eucharystii o różnych porach, tj. Mszy w nocy lub Mszy o świcie czy Mszy w dzień.
Pasterka jest przede wszystkim Mszą Świętą liturgii bożonarodzeniowej. To prawda, że udział w niej jest równoznaczny z udziałem w dniu Narodzenia Pańskiego. Jednak pójście dwa razy w tym dniu na Eucharystię nadgorliwością nie będzie. Tym bardziej że nie powinniśmy mieć powodów do znużenia, gdyż usłyszymy inne teksty modlitw liturgicznych i inne fragmenty biblijne, w oparciu o które winniśmy usłyszeć okolicznościowe kazanie. Kolejne uczestnictwo we Mszy Świętej, choć nie jest obligatoryjne, jednak może wzbogacić nasze życie religijne.