Powyższe słowa to przesłanie, jakie Benedykt XVI wypowiedział w szczególnym dla naszego kontynentu miejscu, jakim jest Santiago de Compostela.
Papież przybył do grobu św. Jakuba Apostoła jako pielgrzym. Wszystkie drogi Europy prowadziły do tego miejsca, które przez całe wieki było nie tylko najważniejszym sanktuarium, ale wskazywało wyraźnie, na jakim fundamencie Europejczycy chcą budować swój dom. Drogę Jakubową, przebiegającą przez całą Europę, także przez Polskę, nazywa się pierwszym wspólnym projektem europejskim.
Przed pielgrzymką media nazywały ją trudną, jeśli nie najtrudniejszą, ze względu na sytuację w Hiszpanii, a zwłaszcza na ateistyczną ideologię forsowaną przez obecny rząd. Papież już udowodnił, że jest otwarty na takie poważne wezwania i chętnie się z nimi zmierzy na miejscu, niejako w jaskini lwa. Strategia, jaką przyjął Benedykt XVI, to z jednej strony droga reformy wewnętrznej Kościoła, którą rozumie on nie tyle jako odnowę struktur, co odnowę człowieka, oparcia wszystkiego na nowo na Bogu. Wyraźnie powiedział o tym jeszcze raz w ubiegłym tygodniu, w liście napisanym z okazji 400-lecia kanonizacji Karola Boromeusza. Ten święty biskup wielką reformę Kościoła rozpoczął od głębokiej odnowy własnego życia.
Także dzisiaj, w obliczu ogromnych wyzwań, Kościół potrzebuje oczyszczenia i reformy. Początkiem takiej drogi jest nawrócenie i przemiana serca. Następnie spokojne, jasne i odważne głoszenie Ewangelii. Po ponad pięciu latach pontyfikatu widać jeszcze wyraźniej, że zdaniem papieża Europa stanowi szczególne miejsce na obecnym etapie dziejów, gdzie rozgrywa się przyszłość wiary. Stąd takie zainteresowanie Ojca Świętego tym kontynentem. Dwie trzecie ze swoich dotychczasowych pielgrzymek odbył on właśnie do krajów europejskich, bynajmniej nie dlatego, że jest starszy i dalsze podróże mogą być dla niego uciążliwe (takie pielgrzymki też miały miejsce). Działalność powołanej niedawno Papieskiej Rady ds. Nowej Ewangelizacji ma objąć kraje, niegdyś chrześcijańskie, które z czasem uległy dechrystianizacji, a więc głównie kraje europejskie. Wreszcie ostatnie nominacje kardynalskie również wskazują na to, jak ważna dla papieża jest Europa, skoro większość z mianowanych purpuratów to Europejczycy. Następca św. Piotra odważnie podjął wezwanie, jakie zostało postawione Bogu właśnie tutaj, w Europie.
W ocenie obecnej sytuacji papież nie jest zresztą odosobniony. W ostatnich dniach Vaclav Havel przedstawił także swoją diagnozę, stwierdzając, że „pierwsza globalna i świadomie ateistyczna cywilizacja w historii ludzkości zmierza do katastrofy”. Przyczynę tego były prezydent Czech upatruje w tym, że Zachód, utraciwszy związek z nieskończonością i wiecznością, stworzył „nieograniczony konsumencki kolektywizm, który zrodził nowy typ samotności”.